Istota Bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pojecie bezpieczeństwa teoretycznie to sytuacja, która daje poczucie braku zagrożeń dla istniejącego stanu rzeczy. Oczywiście w zależności od dziedziny, którą zajmuje się definiujący pojęcie to określane jest nieco inaczej, niemniej jednak skłaniam się do takiego właśnie określenia pojęcia bezpieczeństwa w ujęciu ogólnym. W odniesieniu do dziedziny pracy bezpieczeństwo to zwykle brak nieakceptowanego ryzyka wystąpienia szkód podczas wykonywania pracy. Czyli już z założenia jest to definicja zakładająca istnienie i akceptację wystąpienia czynników powodujących możliwość zmiany istniejącego stanu rzeczy.

Pojecie higieny dotyczy nauki zajmującej się wpływem otoczenia na organizmy żywe. W medycynie będzie to dział badający wpływ środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Najbliższa mi jest jednak definicja zamieszczona w Encyklopedii popularnej PWN, według której higiena to „nauka badającą wpływ czynników środowiska na zdrowie”. W przypadku tego pojęcia również w odniesieniu do pracy należałoby uzupełnić tą definicję o pojecie środowiska pracy i oczywiście dodać, że chodzi nam o zdrowie człowieka (ściślej pracownika).

Pojęcie pracy zgodnie z Encyklopedią popularną PWN to „celowa działalność człowieka, zmierzająca do wytworzenia dóbr materialnych lub kulturowych, będąca podstawą i warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństwa”. Tu analogicznie w zależności od dziadziny, którą zajmuje się definiujący pracę określi nieco inaczej jednak w przypadku dziedziny, którą ja się zajmuję to chyba ta najpowszechniejsza definicja najlepiej określa to pojęcie.

Podsumowując za przytoczona wyżej Encyklopedią popularną PWN Bezpieczeństwo i higiena pracy to „zespół warunków zapewniających wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie ujemnego wpływu środowiska pracy na organizm pracujących”. Jest to definicja, która moim zdaniem doskonale oddaje istotę funkcjonowania tego pojęcia w naszym kraju.

Jak wynika z powyższych rozważań BHP jest dziedziną wiedzy bardzo pojemną w zakresie której mieści się kilka dyscyplin naukowych. Definicje powyższych pojęć z założenia obejmują wiedzę z zakresu nauk humanistycznych, medycznych i technicznych. Interdyscyplinarny charakter BHP wzmaga sporego tzw. doświadczenia życiowego by sprawnie poruszać się w tej sferze.

Niestety BHP wciąż jest postrzegane, jako zło konieczne i bardzo często ludzie zajmujący się tą dziedziną zarówno, jako szeregowi „bhp-owcy” jak i naukowcy czy pracownicy organów państwa traktują człowieka przedmiotowo zapominając o podstawowych pojęciach związanych z ta dziedziną zgodnie, z którymi pracujący powinien być podmiotem ich działań i to zarówno pracujący w sensie pracownika jak i pracujący będący pracodawcą. Łatwo jest manewrować statystykami by osiągnąć doraźne korzyści z osiągnięcia takich czy innych wskaźników pozorujących osiągnięcie wzrostu bezpieczeństwa pracujących nie zmienia to jednak podstawowego problemu świadomości społecznej w tym zakresie. Doświadczenia innych krajów jednoznacznie wskazują, że dopiero przejście z systemu nakazowo – restrykcyjnego mającego wielu zwolenników w Polsce do systemu doradczego przy zachowaniu kontroli w rozsądnym wymiarze pozwala na osiągnięcie stanu, w którym bezpieczeństwo pracy będzie oczywistością dla wszystkich zaangażowanych w procesie pracy.

Mam nadzieję że dość częste rozważania instytucjonalne na temat definicji i socjologicznego ujęcia BHP nie przysłonią istoty tej dziedziny wiedzy czyli zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka.